Okresowe przeglądy, konserwacja i legalizacja gaśnic, czyli jak ochronić dom przed pożarem

Gaśnice to podstawowe wyposażenie każdego obiektu użyteczności publicznej, zakładu pracy, obiektów branży hotelarskiej i gastronomicznej czy wielorodzinnych budynków mieszkalnych. Obecność urządzeń gaśniczych jest gwarantem bezpieczeństwa, bowiem szybki dostęp do gaśnicy pozwala skutecznie ograniczyć rozprzestrzenianie się zaprószonego ognia, tym samym gasząc pożar w początkowych jego stadiach. Niemniej, w trakcie zagrożenia pożarowego skuteczne okażą się wyłącznie w pełni sprawne urządzenia gaśnicze.

Jak ochronić dom przed pożarem?

Według danych opublikowanych przez Państwową Straż Pożarną większość pożarów obiektów mieszkalnych spowodowanych jest awariami i wadliwym funkcjonowaniem urządzeń grzewczych. Drugim najczęstszym powodem pożarów jest nieprawidłowa eksploatacja instalacji grzewczych, gazowych i elektrycznych. Do wielu niebezpiecznych wypadków dochodzi również ze względu na liczne ludzkie zaniedbania związane z okresowymi przeglądami i kontrolą stanu przewodów kominowych oraz wspomnianych instalacji.

Ochrona domu przed pożarem to złożony proces, na który składa się wiele czynników. Pierwszym z nich jest stosowanie niepalnych materiałów budowlanych oraz środków pasywnej ochrony przeciwpożarowej, które ograniczają rozprzestrzenianie się ognia w trakcie pożaru. Poza tym warto wyposażyć budynek w czujniki dymu i czadu, które pozwolą sprawnie wykryć zagrożenie w jego początkowych stadiach, a także zmarginalizują ryzyko zatrucia trującymi substancjami. Oczywiście nieodzownym elementem ochrony przeciwpożarowej domu są odpowiednio dobrane i sprawne urządzenia gaśnicze.

Wyposażenie budynków mieszkalnych w urządzenia przeciwpożarowe

Wymogi związane z wyposażeniem budynków zawarte są w przepisach Prawa budowlanego, a także w ustawie o ochronie przeciwpożarowej. Zgodnie z literą prawa ochronie przeciwpożarowej podlegają budynki klasyfikowane jako:

• ZL – obiekty użyteczności publicznej, mieszkalne oraz zamieszkania zbiorowego;
• IN – budynki inwentarskie;
• PM – obiekty produkcyjno-magazynowe.

Jednym z najistotniejszych wymogów dotyczących budynków mieszkalnych jest ten zawarty w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. Zgodnie z rozporządzeniem obiekty mieszkalne muszą być wyposażone w urządzenia gaśnicze, które spełniają wymagania Polskich Norm.

Gaśnice w obiektach mieszkalnych powinny być rozmieszczone w dostępnych i widocznych miejscach, a zwłaszcza przy wejściach, przy wyjściach czy na korytarzach. Poza tym, dobierając miejsce przechowywania gaśnicy, należy zwrócić uwagę, aby nie było ono w bezpośredniej bliskości źródeł ciepła (np. grzejników czy pieców), a także nie było narażone na uszkodzenia mechaniczne. Poza tym do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m, a odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym przebywa człowiek, do najbliższej gaśnicy, nie powinna być większa niż 30 m.

Obligatoryjne czynności konserwacyjne i przeglądy techniczne urządzeń gaśniczych

Powyżej przytoczone rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku określa wszelkie zasady, normy, obostrzenia, a także przeglądy i konserwację gaśnic. Poza tym konserwacja i przegląd gaśnic muszą być przeprowadzane zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach, na podstawie dokumentacji technicznej i instrukcji obsługi.

Tylko regularne przeglądy i działania konserwacyjne są podstawą do zachowania legalizacji gaśnic, a tym samym stanowią gwarant pewności ich działania w warunkach zagrożenia pożarem.

Okresowe przeglądy gaśnic

Okresowe przeglądy techniczne gaśnic powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta urządzeń gaśniczych, niemniej nie rzadziej niż raz do roku. Sam przegląd jest badaniem, które ma na celu zweryfikowanie stanu urządzenia gaśniczego.

W trakcie przeglądu specjalista określa, czy konieczne jest przeprowadzenie działań konserwacyjnych, legalizujących, a także ewentualnych napraw lub wymiany urządzeń gaśniczych. W trakcie przeglądu możliwe jest zlecenie m.in. wymiany środka gaśniczego, znakowania czy malowania gaśnicy. Niezależnie od typu gaśnicy, okresowy przegląd musi być dokonywany nie rzadziej niż raz do roku, a wymiana środka gaśniczego nie rzadziej niż co 5 lat.

Konserwacja gaśnic

Działania konserwacyjne mają na celu utrzymanie gaśnicy w odpowiednim stanie technicznym, który zapewni jej bezpieczną eksploatację. Konserwacja również powinna być przeprowadzana okresowo – co najmniej raz w roku lub w przypadku, gdy strzałka manometru danej gaśnicy spadnie poniżej wymaganego zielonego pola, gdy gaśnica była wcześniej uruchamiana, gdy uległa uszkodzeniu czy w sytuacji, w której pozbawiono jej plomby lub środek gaśniczy wydostał się na zewnątrz urządzenia gaśniczego.

W trakcie działań konserwacyjnych należy zweryfikować również stopień napełnienia środkiem gaśniczym, stan czynnika wyrzutowego, lokalizację i stan zamocowania gaśnicy, naklejki z poprzedniej kontroli czy ważność legalizacji UDT w przypadku gaśnic o pojemności powyżej 6 dm3.

Czynności naprawcze urządzeń gaśniczych sprowadzają się z kolei do wymiany lub napełnienia naboi i butli z czynnikiem napędowym, napełniania środkiem gaśniczym, wymiany elementów eksploatacyjnych (np. uszczelek, prądownic czy węży).

Legalizacja gaśnic

Legalizacja gaśnic jest niezwykle istotna nie tylko ze względu na obowiązujące przepisy w polskim prawie, ale również przez wzgląd na bezpieczeństwo użytkowania gaśnic. Stosowanie urządzeń gaśniczych, w których upłynął termin ważności, może skutkować dotkliwymi karami, a także zwiększać niebezpieczeństwo nieprawidłowego działania gaśnicy w trakcie jej użytkowania podczas zagrożenia pożarowego. Legalizacja gaśnicy polega na przeglądzie oraz konserwacji urządzenia i na wystawieniu na tej podstawie stosownego poświadczenia legalizacji.

Podsumowanie

Utrzymanie urządzeń gaśniczych w odpowiednim stanie technicznym to obowiązek każdego właściciela obiektu mieszkalnego. Należy pamiętać, że sprawna gaśnica pozwoli nie tylko uniknąć poważnych kar, ale również zapewni bezpieczeństwo i komfort psychiczny w sytuacji zagrożenia pożarowego.